Önceki
Ticaretin olduğu her yerde ödeme almak/yapmak hiç şüphesiz ki hep ihtiyaç olmuştur. Geçmişten bugüne kadar bir çok ödeme yöntemi kullanıldı; takaslaşma, nakit, çek, senet, altın vs. Bir ürün aldığınızda aslında karşılığında bir değişim aracı kullanmamız gerekiyor ve bunun ne olduğu piyasanın ona verdiği değer ile alakalı.
1950’de Diners Club kredi kartları ortaya çıkmış ve kısa sürede dünyada geniş bir ağ haline gelmiştir. 1960’larda ATM’ler hayatımıza girdi, 1966 da debit kartlar derken ödeme sistemleri ekosistemi hızlı bir şekilde gelişti. 1970’den sonra POS ve sonrasında da dijital ödeme alabilen teknolojiler ile zaten yeni bir dönem de başlamış oldu.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte nakit kullanımı azalıyor. Bir çok farklı ödeme alma/yapma yöntemi de son kullanıcılara sunabilmek için firmalar bu ara adeta yarışıyor. Bir çok finans kurumu, startup, banka bu alana çok ciddi yatırımlar yapıyor ve treni hiç kimse kaçırmak istemiyor. Üye işyerleri müşterilerine ne kadar çok ödeme seçeneği sunarsa aslında müşterilerine ödemede çok büyük esneklik ve kolaylık sunmuş oluyor. Mevcut ödeme altyapıları bir şekilde kullanımları kolaylaştırılmaya çalışılıyor veya tamamen başka altyapılar oluşturuluyor.
Şu an ödemeler ile ilgili çoğunlukla düzenlemeler BKM (Bankalararası Kart Merkezi) bağlı. BKM’de yine Europay, MasterCard ve Visa tarafından kurulan çipli kredi kartı ve debit kart ödeme akışlarının standardını belirleyen EMVCo üyeliğine sahiptir.
Eskiden BKM’ye tabi sadece bankalar yer alırken şu an 12 adet resmi ödeme kuruluşu var. Bankalar dışındaki ödeme kuruluşlarının da sektöre girmesi ile birlikte ödeme sektöründeki ürün ve hizmet çeşitliliği de günden güne arttığını gözlemliyoruz. Aşağıda ödeme alma ve ödeme yapma yöntemlerinin bazılarına örnekler görebilirsiniz;
- Fiziksel / Yazarkasa POS (Çipli, manyetik şerit ve temassız ödemeler)
- Sanal POS (3D Secure, Tekrarlı ödemeler)
- SoftPOS (Tap On Phone & Tap To Phone)
- HCE & Tokenization
- Havale / EFT
- QR Kod ile Ödeme Alma (Setcard, Starbucks, BKM QR, Fast QR vb.)
- Mobil Cüzdanlar (Apple Pay, Google Pay, Alipay, Wechat Pay vb.)
- Mobil Ödeme Araçları (GarantiPay, WorldPay, FastPay vb)
- Tüketici finansmanı ve Anında Kredi
- Kripto Paralar ile Ödeme Alma
- Link ile ödeme Alma
- SMS veya Mail ile ödeme Alma
- V.b.
Ödeme akışları en temelde kredi kartı ve POS sistemine dayanmaktadır. Ne kadar yeni nesil ödemeler de desek temelde ödeme sistemleri altyapıları veya bu yapıların yanında kurgulanan yapılar yer almaktadır. Dolayısı ile son kullanıcı için çok yenilikçi bir ürün geri planda yıllar öncesinin finansal sistemler için standardı olan ISO 8583 standardında bir mesaj ile haberleşiyor olabilir 🙂
Dünya geneline baktığımızda Türkiye ödeme teknolojileri olarak oldukça iyi bir durumda, bu başarıda geçmişte bankaların bu konularda yaptığı teknoloji yatırımlarının ve inovatif yaklaşımlarının oldukça etkili olduğunu söyleyebiliriz. Pandemi de bu alandaki gelişmelerin bir hızlandırıcısı oldu. BKM raporuna göre 2022 yılı içerisinde 4 milyardan fazla temassız işlem yapılmış. Sahada 3 milyondan fazla POS ve yazarkasa POS temassız işlemi destekliyor ve fraud risklerinden dolayı da çipli kredi ve banka kartı kullanımı da çok yaygın. Devlet QR ile ödemeleri de fazlasıyla destekliyor ve hatta zorluyor. Akıllı telefonlar ile ödeme alma ve ödeme yapma imkanı da günden güne artıyor. Tabi temassız ödemenin kolaylığı mı yoksa mobil ödeme mi o da ayrı bir tartışma konusu. Ancak yine de ödeme yöntemlerinin çeşitlenmesi ve ulaşımının kolaylaşması hayatlarımızı kolaylaştıracağı kesin.
2022 Ağustos ayındaki Startups.watch raporuna göre Türkiye’de toplam 688 fintek var, bunun 235 adedi ise ödeme ile ilgili. (Aralık itibarıyla 246 olmuş.)
Global oyuncular da buradaki pazarı farkedip zaten bu alanlara yatırım yapıyorlar.
Finteklerin hızı ve yenilikçiliği ile bankaların güçlü altyapıları ve güvenilirlikleri eklendiğinde burada kazanan son kullanıcılar olacaktır diye düşünüyorum. Pazarda yer bulabilmek için çok çeşitli kampanyalar yapılıyor, örneğin ön ödemeli kartınla ilk yaptığın alışverişin yarısı bizden, ilk kahven bizden, puan kazandırma uygulamaları vb. Tüketicilerin pek çok kanaldan güvenle ve kolayca alışveriş yapabilmelerine olanak tanınması da tabi cabası.
Architecht olarak 2022 Mart ayında tamamladığımız uçtan uca ödeme sistemleri yazılımımız BoaCard ile bu kulvarda yerimizi almak istiyoruz. Çok hızlı değişen ödeme teknolojilerine ancak esnek ve altyapısı güçlü bir yazılım ile erişebileceğimizin bilinci ile 3.5 yıl gibi bir sürede paketimizi Kuveyt Türk çatısı altında devreye almış olduk.
Yeni nesil ödemeleri sistemimize entegre edebilmek güçlü ve yenilikçi altyapımız sayesinde çok daha kolay. Architecht ödeme sistemleri ekipleri olarak sürekli sektördeki yenilikleri takip ederek, sistemlerimizi güçlendirerek piyasada rekabet avantajı sağlamayı amaçlıyoruz.
